Sezen Aksu’nun, eski tabirle “aranjman” bir müziğe yazdığı neredeyse beş yıllık bir müziğin iki satırından koparılan kıyametle uğraşıyoruz birkaç gündür. çabucak hemen “Nedir?” diye açıp dinlememişler için kelamları yazalım. Demiş ki Sezen;
“Acısıyla, tatlısıyla / Ne şahane bir şey yaşamak / Tabana vurmak, dimdik durmak / Bin mazeret, bin oyun kurmak // Binmişiz bir alâmate / Gidiyoruz kıyamete / Selam söyleyin o bilgisiz / Havva ile Adem’e”
Gündemimiz ağır, o denli ki gündem haricinde bir şey konuşamaz olduk. Açlık, derin yoksulluk, ucuz ekmek kuyrukları, üç katına çıkan kiralar, binlerce lirayla söylem edilen elektrik, doğalgaz faturaları, her gün anayasal hakkını kullanan onlarca insanın gözaltına alındığı haberleri değil ancak konuştuğumuz şeyler. Tarkan’ın intihar eden bir gencin akabinde tarikatlarla ilgili kelamlarından Leman Sam’ın malum çıkışına, çabucak hemen sular durulmamışken artık Sezen Aksu’ya, gündem kazanına son birkaç gündür değişik bombalar atılıyor, bizler de oturup bunlar hakkında konuşuyoruz. Tipik bir gündem belirleme ve açıkça dezenformasyon teşebbüsüne kaçınılmaz olarak ortak oluyor, hatta tahminen bir oyuna geliyoruz.
Sezen Aksu’nun “olay yaratan” müziği (ki dünyaca bilinen tanınan bir besteye kelamlar yazmış sanatçı), 2017’de birinci kere dinleyiciyle buluşmuş. O devirde neredeyse hiç bir yorum, tenkit, akın yok takip edebildiğim kadarıyla. Derken yılbaşının çabucak ertesinde Aksu, Yaşar Gaga ile yaptığı şarkıyı kendi YouTube kanalında yeni yıl iletisiyle bir sefer daha paylaşınca en yavaşça tabirle bir kaşık suda fırtına kopuverdi. Evvel İslamcı kimlikleriyle öne çıkan kişisel Twitter hesapları arkası gerisine sanatçıyı ve şarkıyı maksat göstererek “savcıları bakılırsave çağırdı”. Bahis bir anda Twitter gündeminde öne çıkınca bu sefer kimi kümeler bu kervana katılarak bir satırdan bin bir cürüm icat ettiler ve sanatçıyı amaç gösterdiler. AK Partili milletvekillerinden iktidara yakın gazetecilere derken gündemin en sıkı takipçisi Diyanet İşleri Başkanlığı, Sezen Aksu’nun ismini vermeden “Kur’an-ı Kerim’de ‘halife’ olarak nitelenen Hz. Adem ve onun eşi Hz. Havva, bütün insanlığın müşterek pahası ve muazzez atalarıdır. ötürüsıyla amacı, niyeti ve bağlamı ne olursa olsun, İslam’ın seçkin, lider ve örnek kişiselyetlerine dair söylenen her cümlede, yapılan her açıklama ve yaklaşımlarda son derece hassas ve dikkatli olunması gerekmektedir” açıklamasını yaptı. Bu ortada bir küme, Sezen Aksu’nun konutunun önünde toplanarak protesto gösterisi düzenlerken Ankara’da öbür bir küme, sanatçı hakkında “dini bedellere hakaret ve tahrik yahut aşağılama” cürmünü işlediği savıyla kabahat duyurusunda bulundu. Nihayet MHP Genel Lideri Devlet Bahçeli partisinin küme toplantısında “Yazdığı ucube bir müziğin kelamları içinde Hz. Adem ve Hz. Havva’ya bilgisiz diyen şuursuz bir sanatkara diyorum ki serçeysen serçeliğini bil, sakın kuzgunluğa heves etme” dedi. Artık gözler, kulaklar, ülkenin bu en önemli gündem hususuyla ilgili olarak Cumhurbaşkanı’nın ya da hükümet yetkililerinin söyleyeceklerine kilitlenmiş durumda.
İşin öteki bir yüzü de en az üstteki paragrafta özetlemeye çalıştığım kadar anlamsız. Twitter’da hayli sayıda kullanıcı Sezen Aksu’nun yıllar evvel takındığı “Yetmez Fakat Evet”çi politik tavırdan yola çıkarak Aksu’nun bu yaşananları hak ettiğini savunuyor. Ortada bir sansür, baskı, yasaklama, tabir özgürlüğü, sanatsal özgürlük sorunu yokmuş gibi…
Bir yandan ortaya sanatkarın yazdığı öbür kimi müziklerin kelamları dökülmeye başlanırken Sezen Aksu’yu (savunulması gereken bir aksiyon varmış gibi) savunanların sayısı ise çok fazla. Birfazlaca sanatçı açıkça bu saldırıyı kınadı, Aksu’nun yanında durdu. her neyse ki… Öteki vesilelerde iktidardan yana tavır aldığı gözlemlenen kimi ünlüler bile bu saçmalık karşısında Sezen Aksu’yu desteklemek zorunda hissettiler kendilerini. Sanatçıyı savunma çabasıyla müziğin kelamlarının aslında o meşhur dini hassasiyetleri tahrik etmeyecek nitelikte olduğuna dair uzun açıklamalar yapıldı, birkaç gün daha yapılacak muhtemelen. Özetle, özgürlüğü salt özgürlük olarak savunması gereken ve buna tahminen de en epey hakkı olan sanat dünyası, çekildiği sığ bataklıkta bir daha prensiplerinden hayli kendisini, varlığını korumak zorunda kalmanın gündelik gayretine hapsedilmiş üzere görünüyor.
Bu satırları yazarken hatırladım; bundan birkaç yıl evvel, on milyonlarca liralık sermayeyle kurulmuş bir televizyon kanalında Sezen Aksu’nun ‘Manifesto’ müziğinin görüntü klibi “analiz edilmiş”, klipte 15 Temmuz darbe teşebbüsüne davet yapıldığına dair işaretler bulunmuştu. Heyhat! Artık de, sanatın özgürlüğüne dair temel ve artık tartışılması abes gelen unsurların açıkça unutulduğu bu linç ortamında, üstelik de maksat gösterilen kelamlar bundan on yıl daha sonra bakıp “Gerçekten bu muydu yani?” diyeceğimiz nitelikteyken, ellerine taş alıp birilerine fırlatmayı miras edinmiş odaklar mevzuyu dallandırıp budaklandırıyor. Birebir günlerde Afganistan’da Taliban rejimi müzik aletlerini yakıyor, müzik okullarını kapıyor; ülkede müzikle uğraşanlar hayatlarının tehdit altında olduğunu ve meskenlerinde müziğe dair olan her şeyi ortadan kaldırdıklarını açıklıyor. “Dini hassasiyetler” mazeretiyle hayatlar karartılıyor, beşerler susturuluyor, dinlerden bile evvel ortaya çıkan sanat ortadan kaldırılmaya çalışılıyor.
Bizler şiirinden, türküsünden, niyetinden dolayı yakılmış, idam edilmiş, Nesimi üzere derisi yüzülmüş olanların öykülerini dinledik senelerca. Dinlediğimiz her öyküde hayatlarına kast edilenlerden kahramanlar yarattık, buna mecburduk da. Bu karanlığı yaratan odakların, insanların oburlarının kahramanları olduğunu da bakılırsamedik tahminen. Sanatsal söz özgürlüğünün şahıslardan epeyce unsurlarla ilgili olduğunu da…
bu biçimde bakınca Sezen Aksu’nun siyasi kararlarını, tavırlarını tartışmak saçma geliyor; en az Aksu’nun yazdığı kelamların bu biçimde bir linç kampanyasına alet olması kadar. Sanat, ortasından geçtiğimiz karanlık periyotta elimizdeki en büyük meşalelerden biri, artık onun söndürülmek istendiğini görmek, sanata yönelen atağın kalplerimizin en derinine kast etmek olduğunu anlamak gerekiyor sanıyorum.
Afganistan örneği gözümüzün önünde, gerçek vakitli olarak cereyan ediyor çünkü.
“Acısıyla, tatlısıyla / Ne şahane bir şey yaşamak / Tabana vurmak, dimdik durmak / Bin mazeret, bin oyun kurmak // Binmişiz bir alâmate / Gidiyoruz kıyamete / Selam söyleyin o bilgisiz / Havva ile Adem’e”
Gündemimiz ağır, o denli ki gündem haricinde bir şey konuşamaz olduk. Açlık, derin yoksulluk, ucuz ekmek kuyrukları, üç katına çıkan kiralar, binlerce lirayla söylem edilen elektrik, doğalgaz faturaları, her gün anayasal hakkını kullanan onlarca insanın gözaltına alındığı haberleri değil ancak konuştuğumuz şeyler. Tarkan’ın intihar eden bir gencin akabinde tarikatlarla ilgili kelamlarından Leman Sam’ın malum çıkışına, çabucak hemen sular durulmamışken artık Sezen Aksu’ya, gündem kazanına son birkaç gündür değişik bombalar atılıyor, bizler de oturup bunlar hakkında konuşuyoruz. Tipik bir gündem belirleme ve açıkça dezenformasyon teşebbüsüne kaçınılmaz olarak ortak oluyor, hatta tahminen bir oyuna geliyoruz.
Sezen Aksu’nun “olay yaratan” müziği (ki dünyaca bilinen tanınan bir besteye kelamlar yazmış sanatçı), 2017’de birinci kere dinleyiciyle buluşmuş. O devirde neredeyse hiç bir yorum, tenkit, akın yok takip edebildiğim kadarıyla. Derken yılbaşının çabucak ertesinde Aksu, Yaşar Gaga ile yaptığı şarkıyı kendi YouTube kanalında yeni yıl iletisiyle bir sefer daha paylaşınca en yavaşça tabirle bir kaşık suda fırtına kopuverdi. Evvel İslamcı kimlikleriyle öne çıkan kişisel Twitter hesapları arkası gerisine sanatçıyı ve şarkıyı maksat göstererek “savcıları bakılırsave çağırdı”. Bahis bir anda Twitter gündeminde öne çıkınca bu sefer kimi kümeler bu kervana katılarak bir satırdan bin bir cürüm icat ettiler ve sanatçıyı amaç gösterdiler. AK Partili milletvekillerinden iktidara yakın gazetecilere derken gündemin en sıkı takipçisi Diyanet İşleri Başkanlığı, Sezen Aksu’nun ismini vermeden “Kur’an-ı Kerim’de ‘halife’ olarak nitelenen Hz. Adem ve onun eşi Hz. Havva, bütün insanlığın müşterek pahası ve muazzez atalarıdır. ötürüsıyla amacı, niyeti ve bağlamı ne olursa olsun, İslam’ın seçkin, lider ve örnek kişiselyetlerine dair söylenen her cümlede, yapılan her açıklama ve yaklaşımlarda son derece hassas ve dikkatli olunması gerekmektedir” açıklamasını yaptı. Bu ortada bir küme, Sezen Aksu’nun konutunun önünde toplanarak protesto gösterisi düzenlerken Ankara’da öbür bir küme, sanatçı hakkında “dini bedellere hakaret ve tahrik yahut aşağılama” cürmünü işlediği savıyla kabahat duyurusunda bulundu. Nihayet MHP Genel Lideri Devlet Bahçeli partisinin küme toplantısında “Yazdığı ucube bir müziğin kelamları içinde Hz. Adem ve Hz. Havva’ya bilgisiz diyen şuursuz bir sanatkara diyorum ki serçeysen serçeliğini bil, sakın kuzgunluğa heves etme” dedi. Artık gözler, kulaklar, ülkenin bu en önemli gündem hususuyla ilgili olarak Cumhurbaşkanı’nın ya da hükümet yetkililerinin söyleyeceklerine kilitlenmiş durumda.
İşin öteki bir yüzü de en az üstteki paragrafta özetlemeye çalıştığım kadar anlamsız. Twitter’da hayli sayıda kullanıcı Sezen Aksu’nun yıllar evvel takındığı “Yetmez Fakat Evet”çi politik tavırdan yola çıkarak Aksu’nun bu yaşananları hak ettiğini savunuyor. Ortada bir sansür, baskı, yasaklama, tabir özgürlüğü, sanatsal özgürlük sorunu yokmuş gibi…
Bir yandan ortaya sanatkarın yazdığı öbür kimi müziklerin kelamları dökülmeye başlanırken Sezen Aksu’yu (savunulması gereken bir aksiyon varmış gibi) savunanların sayısı ise çok fazla. Birfazlaca sanatçı açıkça bu saldırıyı kınadı, Aksu’nun yanında durdu. her neyse ki… Öteki vesilelerde iktidardan yana tavır aldığı gözlemlenen kimi ünlüler bile bu saçmalık karşısında Sezen Aksu’yu desteklemek zorunda hissettiler kendilerini. Sanatçıyı savunma çabasıyla müziğin kelamlarının aslında o meşhur dini hassasiyetleri tahrik etmeyecek nitelikte olduğuna dair uzun açıklamalar yapıldı, birkaç gün daha yapılacak muhtemelen. Özetle, özgürlüğü salt özgürlük olarak savunması gereken ve buna tahminen de en epey hakkı olan sanat dünyası, çekildiği sığ bataklıkta bir daha prensiplerinden hayli kendisini, varlığını korumak zorunda kalmanın gündelik gayretine hapsedilmiş üzere görünüyor.
Bu satırları yazarken hatırladım; bundan birkaç yıl evvel, on milyonlarca liralık sermayeyle kurulmuş bir televizyon kanalında Sezen Aksu’nun ‘Manifesto’ müziğinin görüntü klibi “analiz edilmiş”, klipte 15 Temmuz darbe teşebbüsüne davet yapıldığına dair işaretler bulunmuştu. Heyhat! Artık de, sanatın özgürlüğüne dair temel ve artık tartışılması abes gelen unsurların açıkça unutulduğu bu linç ortamında, üstelik de maksat gösterilen kelamlar bundan on yıl daha sonra bakıp “Gerçekten bu muydu yani?” diyeceğimiz nitelikteyken, ellerine taş alıp birilerine fırlatmayı miras edinmiş odaklar mevzuyu dallandırıp budaklandırıyor. Birebir günlerde Afganistan’da Taliban rejimi müzik aletlerini yakıyor, müzik okullarını kapıyor; ülkede müzikle uğraşanlar hayatlarının tehdit altında olduğunu ve meskenlerinde müziğe dair olan her şeyi ortadan kaldırdıklarını açıklıyor. “Dini hassasiyetler” mazeretiyle hayatlar karartılıyor, beşerler susturuluyor, dinlerden bile evvel ortaya çıkan sanat ortadan kaldırılmaya çalışılıyor.
Bizler şiirinden, türküsünden, niyetinden dolayı yakılmış, idam edilmiş, Nesimi üzere derisi yüzülmüş olanların öykülerini dinledik senelerca. Dinlediğimiz her öyküde hayatlarına kast edilenlerden kahramanlar yarattık, buna mecburduk da. Bu karanlığı yaratan odakların, insanların oburlarının kahramanları olduğunu da bakılırsamedik tahminen. Sanatsal söz özgürlüğünün şahıslardan epeyce unsurlarla ilgili olduğunu da…
bu biçimde bakınca Sezen Aksu’nun siyasi kararlarını, tavırlarını tartışmak saçma geliyor; en az Aksu’nun yazdığı kelamların bu biçimde bir linç kampanyasına alet olması kadar. Sanat, ortasından geçtiğimiz karanlık periyotta elimizdeki en büyük meşalelerden biri, artık onun söndürülmek istendiğini görmek, sanata yönelen atağın kalplerimizin en derinine kast etmek olduğunu anlamak gerekiyor sanıyorum.
Afganistan örneği gözümüzün önünde, gerçek vakitli olarak cereyan ediyor çünkü.