Organize kabahat örgütü liderliğinden hakkında aranma sonucu olan Sedat Peker, eski SPK Lideri Ali Fuat Taşkesenoğlu, kardeşi AKP Erzurum Milletvekili Zehra Taşkesenoğlu, Cumhurbaşkanı Danışmanı Serkan Taranoğlu, Eski Kıyı Emniyeti Genel Müdürü Salih Orakcı ile ilgili rüşvet sarmalı olduğunu argüman ettiği bir dizi ifşada bulundu.
Bu argümanların akabinde Dünya Gazetesi İktisat Muharriri Alaattin Aktaş da ‘Küçük yatırımcıya’ ihtarda bulundu.
Küçük tasarruf sahibinin “ütülmemek” için hayli daha dikkatli olması gereken bir müddetç olduğunu belirten Aktaş, “Borsada yaşanan tuhaf gelişmelerin sebebi yavaş yavaş ortaya dökülmeye başladı” sözlerini kullandı.
Alaattin Aktaş’ın yazısı şöyleki:
“1985’ten 2000’e kadar Anka Haber Ajansı’nda çalıştım. Ajans uzunca bir periyot Meşrutiyet Caddesi’ndeydi. Biz caddenin bir tarafındaydık, karşımızda da Sermaye Piyasası Şurası vardı. O denli bağımsız ve heybetli bir binada değildi Konsey. Lakin Şura bağımsızdı. Lider Prof. Dr. İsmail Türk kimi vakit makam odasında elleri gerisinde caddeyi izlerdi. Sermaye Piyasası Kurulu’nun kurucu lideri da olan İsmail Hocayı yaklaşık yedi yıl evvel kaybettik.
Bir apartmanın birkaç katında hizmet veren Sermaye Piyasası Heyeti artık nerede sürdürüyor bu hizmetini bilmiyorum bile. Fakat bildiğimiz hayli farkı şeyler var artık. Hem aslına bakarsanız yerin hiç kıymeti yok ki. SPK’nın neler yaptığı ve yapmakta olduğu ve daha değerlisi neleri nasıl yapmakta olduğu fazlaca daha değerli…
Son birkaç gündür duyduklarımız karşısında hayret etmeyen var mıdır? Vardır vardır; bunları yapanlar!
Doğrusu fazlaca merak ediyorum; birtakım bireyler yaptıkları bir bir ortaya saçıldıkta “Bu yaptıklarımızdan ötürü başımıza bir iş gelir mi acaba” diye kaygıya kapılıyorlar mıdır, yoksa bir şey olmayacağı üzere bir garantiye sahiptirler de bunun verdiği rahatlıkla içten içe gülüyorlar mıdır? “Biz milyonları, milyon dolarları götürdük, siz uğraşın durun” mu diyorlardır?
Geçmişe dönüyor, gazeteciliğe başladığım senelera gidiyorum. Getirildiği makamı dolduramayan fazlaca bilgisiz, hayli eksik fakat ihtiraslı bürokrat gördüm, bakan gördüm, hatta başbakan da gördüm. Onları mumla arar duruma geldik, ne acıdır ki gerçek bu.
Artık yetersiz olmanın ötesinde bir durum var.
Artık soygunun dik alası var.
Artık boyut değiştirmiş bir soygun var.
Soyguna bir manada el koyması gerekirken hiç bir şey yapmayanlar var.
Çok kolay bir durum yaşanıyormuş olan biteni sessiz bir biçimde adeta çekirdek çitleyerek seyreden geniş kitleler var.
Ve kabullenmişlik… Dünyanın hangi lisanına şu biçimde bir kelam yerleşmiş olabilir:
“Canım çalıyor ancak çalışıyor!”
Şimdiye kadar bilinenler yüklü olarak hani denir ya kitabına uydurulmuş soygunlardı. İhalesiz iş vermeler; ihalelerde eşi dostu kayırmalar… Bunları aştık! Artık milyon dolarlık rüşvetlerden kelam ediyoruz. Ve bu rüşvet savının odağındaki kurum da Sermaye Piyasası Şurası…
SPK bir TÜİK değil fakat…
Sermaye Piyasası Heyeti bir TÜİK değil; enflasyonu da açıklamadığına göre sokaktaki vatandaşı direkt hiç ilgilendirmiyor. Fakat SPK’nın tüm ülke iktisadı için fazlaca değerli bir fonksiyonu var, en azından olması gerekiyor.
SPK özünde şirketlerin gelişmesine ve sağlıklı finansmana erişmesine taban hazırlayan, pay senedi piyasasının sağlıklı işlemesini sağlayan, sağlaması gereken; sonuçta küçük tasarruf sahibinin hakkını müdafaa bakılırsavi olan bir kurum.
SPK epeyce özet olarak söylersek bir şirketin halka açılmasına yahut sermaye artırmasına müsaade veriyor ya da vermiyor. Lakin bu müsaadelerin hak etmeyenlere verilmesi; bir şirketin hak etmediği biçimde halka açılıp para toplaması, bir şirketin hak etmediği biçimde, şartları uygun olmadığı biçimde bedelli sermaye artırımına giderek vatandaştan para toplaması… Ya da tez edildiği üzere bu konularda kâfi olan şirketlere müsaade verilmemesi…
Geçen hafta sonuna damgasını vuran açıklamaların akabinde insan ister istemez son vakit içinderdaki halka açılmaları düşünüyor…
Hangileri yanlışsız, hangilerinin hiç olmaması gerekirdi, halka açılan şirketlerin pay senetlerinin durumu ne? Birtakım pay senetlerinin fiyatları manipülatif süreçler kararı mu kısa müddette hayli artış gösterdi?
Özellikle son birkaç yılda halka açılmış şirketlerin durumunun hayli yakından incelenmesi gerekiyor. Zira ortaya atılan savlar fazlaca vahim. Rüşvet vermeyenin ne halka açılma müsaadesi alabildiği, ne de bedelli sermaye artırımına gidebildiği öne sürülüyor. Şu durumda demin de dediğim üzere aslında halka açılmaması, aslında bedelli sermaye artırımına giderek yatırımcısından para toplamaması gereken şirketler borsada uzunluk mu gösteriyor?
Peki bu şirketlere para yatıran küçük tasarruf sahibinin durumu? “Borsa kumardır” kelamına haklılık kazandırmıyor mu?
BORSADA YATIRIM ÖNERMEK AĞIR BİR YÜKTÜR
BİST’te son birkaç haftadır birtakım pay senetlerinde tabir yerindeyse acayip gelişmeler oluyor. Ne dal belirtmek durumundayım, hele hele ne şirket ismi. Kimi pay senetlerindeki fiyat artışına akıl sır erdirmek mümkün değil. Bir şirketin pay senedi üç beş gün üst üste her gün tavan oran olan yüzde 10 seviyesinde artar mı ya da niçin artar? Üstelik bunların kimileri borsaya yeni girmiş şirketler de değil. yıllar yılı kar ettiği biçimde temettü bile vermemiş bir şirketin fiyatının üç beş günde tırmanıp gitmesinin altında yatan ne olabilir? Manüpilatif süreçler mi kelam konusu? Pekala bunu kim yapıyor?
Bu sağlıklı bir fiyat oluşumu değil. bu biçimde bir ortamda bir bakan da çıkıp vatandaşı borsada yatırım yapmaya çağırıyor.
Bakanın işi o piyasayı bir biçimde emniyetli, fiyatların sağlıklı oluştuğu, küçük yatırımcının ziyan görmesinin önlendiği, daha açık bir tabirle küçük tasarruf sahibinin “ütülmeyeceği” bir piyasa haline getirme konusunda adım atmak. Siz borsayı bu hale getirin, “Borsa kumardır” kelamının zihinlerde silinmesini sağlayın yeter! Sizin vazifeniz bu!
Diğeri yatırım danışmanlığına girer. Yatırım danışmanlığı da o denli “Hadi şunu yap, bak orada kar oldukca” denilecek kadar bayağı bir iş değildir.
KÜÇÜK TASARRUF SAHİBİ ÇOK DİKKATLİ OLMALI
Öyle bir devirden geçiyoruz ki, hani “Paran var mı, kederin var” denilir ya, biraz da o durum… Üç kuruş tasarruf edebilen de sıkıntılı. Bu durumdakiler hem enflasyon karşısında bu tasarrufunun erimemesi için efor gösteriyor, bunu sağlarsa bu sefer de enflasyonun üstünde bir getiri elde edebilir miyim, diye uğraşıyor. Seçeneklerden biri de hiç kuşku yok ki pay senedi. Lakin borsa o denli gözü kapalı girilip üç beş günde paranın ikiye katlanacağı bir yer değil. Bu olmaz değil, olabilir. Lakin unutulmasın ki fazlaca çıkar birlikteinde büyük risk de getirir. Hele hele son periyotta yaşananlara bakınca bu riskin daha da arttığı görülüyor. Küçük tasarruf sahibi borsada yatırım yapacaksa dersini uygun çalışmak zorunda. Son vagona atlamak birçok vakit ziyan etmek demektir. birebir vakitte o denli bu biçimde değil; enflasyonun altında getiriden kelam etmiyorum, anaparanın bir kısmını kaybetmekten kelam ediyorum.
■ Pay senedi güzel bir yatırımdır; lakin yanlışsız pay senedi ve hakikat vakit içindemayla.
■ Siyasetçilerin tekliflerine kulak vererek vakit içindema tayin edilmez.
■ Pay senedine gözü kapalı yatırım yapılmaz.
■ Borç parayla borsaya girilmez.
■ Vadesi olan, yani belirli bir tarihte kullanılması gereken parayla pay senedi alınmaz.
■ Alınan pay senedinin fiyatı vakit zaman düşebilir, birinci düşüşte panik biçimde satış yapılacaksa pay senedi bir daha alınmaz, alınmamalıdır.
En yeterlisi olağan ki bu mevzuyu epeyce düzgün bilen meslektaşlarımın yazılarını okumak; bankaların ve aracı kurumların yayımladığı raporları izlemek ve üstte saydığım temel prensiplere bağlı kalmak.”
Bu argümanların akabinde Dünya Gazetesi İktisat Muharriri Alaattin Aktaş da ‘Küçük yatırımcıya’ ihtarda bulundu.
Küçük tasarruf sahibinin “ütülmemek” için hayli daha dikkatli olması gereken bir müddetç olduğunu belirten Aktaş, “Borsada yaşanan tuhaf gelişmelerin sebebi yavaş yavaş ortaya dökülmeye başladı” sözlerini kullandı.
Alaattin Aktaş’ın yazısı şöyleki:
“1985’ten 2000’e kadar Anka Haber Ajansı’nda çalıştım. Ajans uzunca bir periyot Meşrutiyet Caddesi’ndeydi. Biz caddenin bir tarafındaydık, karşımızda da Sermaye Piyasası Şurası vardı. O denli bağımsız ve heybetli bir binada değildi Konsey. Lakin Şura bağımsızdı. Lider Prof. Dr. İsmail Türk kimi vakit makam odasında elleri gerisinde caddeyi izlerdi. Sermaye Piyasası Kurulu’nun kurucu lideri da olan İsmail Hocayı yaklaşık yedi yıl evvel kaybettik.
Bir apartmanın birkaç katında hizmet veren Sermaye Piyasası Heyeti artık nerede sürdürüyor bu hizmetini bilmiyorum bile. Fakat bildiğimiz hayli farkı şeyler var artık. Hem aslına bakarsanız yerin hiç kıymeti yok ki. SPK’nın neler yaptığı ve yapmakta olduğu ve daha değerlisi neleri nasıl yapmakta olduğu fazlaca daha değerli…
Son birkaç gündür duyduklarımız karşısında hayret etmeyen var mıdır? Vardır vardır; bunları yapanlar!
Doğrusu fazlaca merak ediyorum; birtakım bireyler yaptıkları bir bir ortaya saçıldıkta “Bu yaptıklarımızdan ötürü başımıza bir iş gelir mi acaba” diye kaygıya kapılıyorlar mıdır, yoksa bir şey olmayacağı üzere bir garantiye sahiptirler de bunun verdiği rahatlıkla içten içe gülüyorlar mıdır? “Biz milyonları, milyon dolarları götürdük, siz uğraşın durun” mu diyorlardır?
Geçmişe dönüyor, gazeteciliğe başladığım senelera gidiyorum. Getirildiği makamı dolduramayan fazlaca bilgisiz, hayli eksik fakat ihtiraslı bürokrat gördüm, bakan gördüm, hatta başbakan da gördüm. Onları mumla arar duruma geldik, ne acıdır ki gerçek bu.
Artık yetersiz olmanın ötesinde bir durum var.
Artık soygunun dik alası var.
Artık boyut değiştirmiş bir soygun var.
Soyguna bir manada el koyması gerekirken hiç bir şey yapmayanlar var.
Çok kolay bir durum yaşanıyormuş olan biteni sessiz bir biçimde adeta çekirdek çitleyerek seyreden geniş kitleler var.
Ve kabullenmişlik… Dünyanın hangi lisanına şu biçimde bir kelam yerleşmiş olabilir:
“Canım çalıyor ancak çalışıyor!”
Şimdiye kadar bilinenler yüklü olarak hani denir ya kitabına uydurulmuş soygunlardı. İhalesiz iş vermeler; ihalelerde eşi dostu kayırmalar… Bunları aştık! Artık milyon dolarlık rüşvetlerden kelam ediyoruz. Ve bu rüşvet savının odağındaki kurum da Sermaye Piyasası Şurası…
SPK bir TÜİK değil fakat…
Sermaye Piyasası Heyeti bir TÜİK değil; enflasyonu da açıklamadığına göre sokaktaki vatandaşı direkt hiç ilgilendirmiyor. Fakat SPK’nın tüm ülke iktisadı için fazlaca değerli bir fonksiyonu var, en azından olması gerekiyor.
SPK özünde şirketlerin gelişmesine ve sağlıklı finansmana erişmesine taban hazırlayan, pay senedi piyasasının sağlıklı işlemesini sağlayan, sağlaması gereken; sonuçta küçük tasarruf sahibinin hakkını müdafaa bakılırsavi olan bir kurum.
SPK epeyce özet olarak söylersek bir şirketin halka açılmasına yahut sermaye artırmasına müsaade veriyor ya da vermiyor. Lakin bu müsaadelerin hak etmeyenlere verilmesi; bir şirketin hak etmediği biçimde halka açılıp para toplaması, bir şirketin hak etmediği biçimde, şartları uygun olmadığı biçimde bedelli sermaye artırımına giderek vatandaştan para toplaması… Ya da tez edildiği üzere bu konularda kâfi olan şirketlere müsaade verilmemesi…
Geçen hafta sonuna damgasını vuran açıklamaların akabinde insan ister istemez son vakit içinderdaki halka açılmaları düşünüyor…
Hangileri yanlışsız, hangilerinin hiç olmaması gerekirdi, halka açılan şirketlerin pay senetlerinin durumu ne? Birtakım pay senetlerinin fiyatları manipülatif süreçler kararı mu kısa müddette hayli artış gösterdi?
Özellikle son birkaç yılda halka açılmış şirketlerin durumunun hayli yakından incelenmesi gerekiyor. Zira ortaya atılan savlar fazlaca vahim. Rüşvet vermeyenin ne halka açılma müsaadesi alabildiği, ne de bedelli sermaye artırımına gidebildiği öne sürülüyor. Şu durumda demin de dediğim üzere aslında halka açılmaması, aslında bedelli sermaye artırımına giderek yatırımcısından para toplamaması gereken şirketler borsada uzunluk mu gösteriyor?
Peki bu şirketlere para yatıran küçük tasarruf sahibinin durumu? “Borsa kumardır” kelamına haklılık kazandırmıyor mu?
BORSADA YATIRIM ÖNERMEK AĞIR BİR YÜKTÜR
BİST’te son birkaç haftadır birtakım pay senetlerinde tabir yerindeyse acayip gelişmeler oluyor. Ne dal belirtmek durumundayım, hele hele ne şirket ismi. Kimi pay senetlerindeki fiyat artışına akıl sır erdirmek mümkün değil. Bir şirketin pay senedi üç beş gün üst üste her gün tavan oran olan yüzde 10 seviyesinde artar mı ya da niçin artar? Üstelik bunların kimileri borsaya yeni girmiş şirketler de değil. yıllar yılı kar ettiği biçimde temettü bile vermemiş bir şirketin fiyatının üç beş günde tırmanıp gitmesinin altında yatan ne olabilir? Manüpilatif süreçler mi kelam konusu? Pekala bunu kim yapıyor?
Bu sağlıklı bir fiyat oluşumu değil. bu biçimde bir ortamda bir bakan da çıkıp vatandaşı borsada yatırım yapmaya çağırıyor.
Bakanın işi o piyasayı bir biçimde emniyetli, fiyatların sağlıklı oluştuğu, küçük yatırımcının ziyan görmesinin önlendiği, daha açık bir tabirle küçük tasarruf sahibinin “ütülmeyeceği” bir piyasa haline getirme konusunda adım atmak. Siz borsayı bu hale getirin, “Borsa kumardır” kelamının zihinlerde silinmesini sağlayın yeter! Sizin vazifeniz bu!
Diğeri yatırım danışmanlığına girer. Yatırım danışmanlığı da o denli “Hadi şunu yap, bak orada kar oldukca” denilecek kadar bayağı bir iş değildir.
KÜÇÜK TASARRUF SAHİBİ ÇOK DİKKATLİ OLMALI
Öyle bir devirden geçiyoruz ki, hani “Paran var mı, kederin var” denilir ya, biraz da o durum… Üç kuruş tasarruf edebilen de sıkıntılı. Bu durumdakiler hem enflasyon karşısında bu tasarrufunun erimemesi için efor gösteriyor, bunu sağlarsa bu sefer de enflasyonun üstünde bir getiri elde edebilir miyim, diye uğraşıyor. Seçeneklerden biri de hiç kuşku yok ki pay senedi. Lakin borsa o denli gözü kapalı girilip üç beş günde paranın ikiye katlanacağı bir yer değil. Bu olmaz değil, olabilir. Lakin unutulmasın ki fazlaca çıkar birlikteinde büyük risk de getirir. Hele hele son periyotta yaşananlara bakınca bu riskin daha da arttığı görülüyor. Küçük tasarruf sahibi borsada yatırım yapacaksa dersini uygun çalışmak zorunda. Son vagona atlamak birçok vakit ziyan etmek demektir. birebir vakitte o denli bu biçimde değil; enflasyonun altında getiriden kelam etmiyorum, anaparanın bir kısmını kaybetmekten kelam ediyorum.
■ Pay senedi güzel bir yatırımdır; lakin yanlışsız pay senedi ve hakikat vakit içindemayla.
■ Siyasetçilerin tekliflerine kulak vererek vakit içindema tayin edilmez.
■ Pay senedine gözü kapalı yatırım yapılmaz.
■ Borç parayla borsaya girilmez.
■ Vadesi olan, yani belirli bir tarihte kullanılması gereken parayla pay senedi alınmaz.
■ Alınan pay senedinin fiyatı vakit zaman düşebilir, birinci düşüşte panik biçimde satış yapılacaksa pay senedi bir daha alınmaz, alınmamalıdır.
En yeterlisi olağan ki bu mevzuyu epeyce düzgün bilen meslektaşlarımın yazılarını okumak; bankaların ve aracı kurumların yayımladığı raporları izlemek ve üstte saydığım temel prensiplere bağlı kalmak.”