Murat Mengirkaon
Dijitalleşme dünyayı birbirine daha yakın, ulaşılabilir kılsa da büyük datanın ortasında kaybolup gidiyoruz sıklıkla: görüntüler, müzikler, yazılar… Yeni dinleme alışkanlıkları, yeni form, içerik arayışları, yaklaşımları da uğraşı…
Geçmişte müzisyenler Unkapanı Çarşısı’nın merdivenlerini arşınlar, imal şirketlerinin ofislerinde, bir umut, albüm hayalleri kurardı. Birçoğunun hayalleri başlamadan solar, bir kısmının da hayalleri, albümleri basılsa da gerçekleşemezdi.
Bugün ortasında bulunduğumuz dijital çağ bütün bu ilgileri kısmi manada yatay hale getirdi. Bir kişinin milyonlara ulaşması ‘bir tık’ uzakta artık.
Bu yataylık, ulaşılabilir olmak hoş şey ama müzik sanayisinin kural koyucularının yarattığı kültürel iklim benzerlikleri, tek tipleri çoğaltmak üzerinden ilerlediği için ortaya birbirinin gibisi, kopyası işler, müzikler çıkıyor sıklıkla. Bu kısır döngü hem dinleyicinin dimağını kütleştiriyor, birebir vakitte kültürel iklimi kıraçlaştırıyor.
KÜRT MÜZİĞİNİN İÇİNDEN DÜNYAYA AÇILAN BİR PENCERE
İşte bu hengamenin ortasında 2021’in Aralık ayında dijital platformlarda sessiz sedasız bir albüm yayımlandı: ‘Xewnger’.
Daha evvel de tekli müzikler yayınlamış Şiyar Ayaz. Aralık 2020’de Kızılırmak kümesinin solisti İlkay Akkaya’ya ilişkin ‘Gitti’ isimli şarkıyı Kürtçeye çevirerek ‘Çû’ olarak dinleyiciye sunmuştu.
Yeni albümün birinci dikkat çeken yanı, müziklerin cazdan rock’a, poptan elektronik müziğe geniş bir skalada düzenlenmiş olması. Bu durum albümün müzikal bir lisanı olmadığı manasına gelmiyor, tersine sadeliğini koruyan bir çeşitlilik hissi yaratıyor.
Albümün düzenlemelerini Kürtçe rock müzikte epeyce müstesna bir yeri olan Koma Rewşen’in solisti Harun Elki yapmış. Son devirde hem kişisel çalışmaları, tıpkı vakitte farklı müzisyenlere yaptığı düzenlemelerle Kürtçe müzikte kayda bedel işler üreten Elki’nin albümdeki tesiri düzenlemelerden gitar ve vokale dek hissediliyor. Elki’nin kesinlikle dinlenmesini önerebileceğim son albümü ‘Rev’i atlamadan buraya iliştireyim.
Albümün açılış müziği ‘Xewnger’ beraberinde görüntüsüyle da öne çıkıyor. Pop-caz yürüyüşlü bir düzenlemenin üstünde trompetin tesiri, tıpkı klipte olduğu üzere, duyanları dansa çağırıyor.
Albümün ikinci müziği ‘Rojbûna Te Pîroz Be’yi (‘Doğum Günün Kutlu Olsun’) sanatkarın eşi Melek Meng. Ayaz seslendiriyor. Solo gitar haricinde bütün altyapı elektronik bir sound’a sahip. Müziğin melankolik bir havası olsa da sözlerdeki umut ışıldıyor.
Çağdaş Kürt şiirinin değerli kalemlerinden Arjen Ari’nin ‘Bê Dînim, Îman Berdayî’ şiiri ‘Berdayi’ (‘Bıraktı’) isimli müzikle albümde yerini almış. Şiyar Ayaz müzikal arayışlarını, beslendiği kaynaklardan da anlaşılacağı üzere müzikal derinlik ve zenginliğin yanında kelamların de incelikle üzerine düşünmüş, işlemeye çalışmış. ‘Berdayi’ pop-caz bir düzenleme ve vokallerle örülerek albümün en öne çıkan müziklerinden biri olmuş. Albümde müziğin enstrümantal versiyonu da var.
Albümün dördüncü müziği ‘Nikarım’ (‘Yapamam’) müziğindeki modülasyonlar değişiklik arayışından öte bir gereksinime denk geliyor.
Beşinci sırada yeralan ‘Ax Yarê’ (‘Ah Yar’) bir aşk öyküsü. Alternatif rock sound’la albümdeki yerini almış. ‘Xemgin’de (‘Hüzün’) ise lirik bir müzikal anlatım tercih edilmiş. Bu müzikte da armonik modülasyonlardan faydalanılmış.
Albümün enstrümantal modül haricindeki son müziği, Harun Elki’ye ilişkin ‘Karxezalê’ (‘Ceren’). Daha evvel Elki’nin slow-rock olarak yorumladığı müzik, bu defa swing ritimde, elektronik bir sound’la karşımıza çıkıyor. Müziğin Harun Elki (Koma Rewşen) yorumunu müzik meraklıları için buraya iliştiriyorum.
Şiyar Ayaz, yaptığı müziği klasik Kürt müziğinin ortasında görmese de bu müziğin içine doğmuş. Hem uzun yıllar bu müziği de içeren icracılık tecrübesi, birebir vakitte konservatuar eğitimi müzikal kimliğinin oluşumunda tesirli olmuş. Dengbêjlerden, Kürt halk müziklerini yorumlayan küme ve sanatkarlara, oradan Batı sazları ve formlarıyla müzik yapan Ciwan Haco’ya ve Koma Wetan’a geniş bir müzikal ailenin izleğini sürmüş.
Her şeyin süratle tükenmeye yazgılı olduğu bir vakitte müziklerin, şiirlerin kalıcı olanını arıyoruz. Yerle gök içinde, hayatın ortasında müziklerimiz da bizimle birlikte yaşıyor. ‘Xewnger’, kalıcı olmaya aday müziklerle örülü bir albüm olmuş.
*Xewnger – Düş Gezgini
Dijitalleşme dünyayı birbirine daha yakın, ulaşılabilir kılsa da büyük datanın ortasında kaybolup gidiyoruz sıklıkla: görüntüler, müzikler, yazılar… Yeni dinleme alışkanlıkları, yeni form, içerik arayışları, yaklaşımları da uğraşı…
Geçmişte müzisyenler Unkapanı Çarşısı’nın merdivenlerini arşınlar, imal şirketlerinin ofislerinde, bir umut, albüm hayalleri kurardı. Birçoğunun hayalleri başlamadan solar, bir kısmının da hayalleri, albümleri basılsa da gerçekleşemezdi.
Bugün ortasında bulunduğumuz dijital çağ bütün bu ilgileri kısmi manada yatay hale getirdi. Bir kişinin milyonlara ulaşması ‘bir tık’ uzakta artık.
Bu yataylık, ulaşılabilir olmak hoş şey ama müzik sanayisinin kural koyucularının yarattığı kültürel iklim benzerlikleri, tek tipleri çoğaltmak üzerinden ilerlediği için ortaya birbirinin gibisi, kopyası işler, müzikler çıkıyor sıklıkla. Bu kısır döngü hem dinleyicinin dimağını kütleştiriyor, birebir vakitte kültürel iklimi kıraçlaştırıyor.
KÜRT MÜZİĞİNİN İÇİNDEN DÜNYAYA AÇILAN BİR PENCERE
İşte bu hengamenin ortasında 2021’in Aralık ayında dijital platformlarda sessiz sedasız bir albüm yayımlandı: ‘Xewnger’.
Daha evvel de tekli müzikler yayınlamış Şiyar Ayaz. Aralık 2020’de Kızılırmak kümesinin solisti İlkay Akkaya’ya ilişkin ‘Gitti’ isimli şarkıyı Kürtçeye çevirerek ‘Çû’ olarak dinleyiciye sunmuştu.
Yeni albümün birinci dikkat çeken yanı, müziklerin cazdan rock’a, poptan elektronik müziğe geniş bir skalada düzenlenmiş olması. Bu durum albümün müzikal bir lisanı olmadığı manasına gelmiyor, tersine sadeliğini koruyan bir çeşitlilik hissi yaratıyor.
Albümün düzenlemelerini Kürtçe rock müzikte epeyce müstesna bir yeri olan Koma Rewşen’in solisti Harun Elki yapmış. Son devirde hem kişisel çalışmaları, tıpkı vakitte farklı müzisyenlere yaptığı düzenlemelerle Kürtçe müzikte kayda bedel işler üreten Elki’nin albümdeki tesiri düzenlemelerden gitar ve vokale dek hissediliyor. Elki’nin kesinlikle dinlenmesini önerebileceğim son albümü ‘Rev’i atlamadan buraya iliştireyim.
Albümün açılış müziği ‘Xewnger’ beraberinde görüntüsüyle da öne çıkıyor. Pop-caz yürüyüşlü bir düzenlemenin üstünde trompetin tesiri, tıpkı klipte olduğu üzere, duyanları dansa çağırıyor.
Albümün ikinci müziği ‘Rojbûna Te Pîroz Be’yi (‘Doğum Günün Kutlu Olsun’) sanatkarın eşi Melek Meng. Ayaz seslendiriyor. Solo gitar haricinde bütün altyapı elektronik bir sound’a sahip. Müziğin melankolik bir havası olsa da sözlerdeki umut ışıldıyor.
Çağdaş Kürt şiirinin değerli kalemlerinden Arjen Ari’nin ‘Bê Dînim, Îman Berdayî’ şiiri ‘Berdayi’ (‘Bıraktı’) isimli müzikle albümde yerini almış. Şiyar Ayaz müzikal arayışlarını, beslendiği kaynaklardan da anlaşılacağı üzere müzikal derinlik ve zenginliğin yanında kelamların de incelikle üzerine düşünmüş, işlemeye çalışmış. ‘Berdayi’ pop-caz bir düzenleme ve vokallerle örülerek albümün en öne çıkan müziklerinden biri olmuş. Albümde müziğin enstrümantal versiyonu da var.
Albümün dördüncü müziği ‘Nikarım’ (‘Yapamam’) müziğindeki modülasyonlar değişiklik arayışından öte bir gereksinime denk geliyor.
Beşinci sırada yeralan ‘Ax Yarê’ (‘Ah Yar’) bir aşk öyküsü. Alternatif rock sound’la albümdeki yerini almış. ‘Xemgin’de (‘Hüzün’) ise lirik bir müzikal anlatım tercih edilmiş. Bu müzikte da armonik modülasyonlardan faydalanılmış.
Albümün enstrümantal modül haricindeki son müziği, Harun Elki’ye ilişkin ‘Karxezalê’ (‘Ceren’). Daha evvel Elki’nin slow-rock olarak yorumladığı müzik, bu defa swing ritimde, elektronik bir sound’la karşımıza çıkıyor. Müziğin Harun Elki (Koma Rewşen) yorumunu müzik meraklıları için buraya iliştiriyorum.
Şiyar Ayaz, yaptığı müziği klasik Kürt müziğinin ortasında görmese de bu müziğin içine doğmuş. Hem uzun yıllar bu müziği de içeren icracılık tecrübesi, birebir vakitte konservatuar eğitimi müzikal kimliğinin oluşumunda tesirli olmuş. Dengbêjlerden, Kürt halk müziklerini yorumlayan küme ve sanatkarlara, oradan Batı sazları ve formlarıyla müzik yapan Ciwan Haco’ya ve Koma Wetan’a geniş bir müzikal ailenin izleğini sürmüş.
Her şeyin süratle tükenmeye yazgılı olduğu bir vakitte müziklerin, şiirlerin kalıcı olanını arıyoruz. Yerle gök içinde, hayatın ortasında müziklerimiz da bizimle birlikte yaşıyor. ‘Xewnger’, kalıcı olmaya aday müziklerle örülü bir albüm olmuş.
*Xewnger – Düş Gezgini