Mikis Theodorakis, 29 Temmuz 1925’te Yunanistan’ın Sakız Adası’nda, Giritli avukat bir baba ve Çeşme, İzmirli Yunan bir annenin oğlu olarak dünyaya geldi. Mikis, çabucak hemen hiç bir müzik eğitimi almadan çocuk yaşta kendi kendisine müzik yazmaya çalışmıştı. Birinci müzik derslerini Pirgos ve Patra’da aldıktan daha sonra, kurduğu bir koro ile birlikte Bizans dinî müzikleriyle birinci konserlerini verdiğinde çabucak hemen 17 yaşındaydı.
İtalya’nın Yunanistan’a savaş açmasıyla bir arada Theodorakis de 17 yaşında direniş hareketine katıldı. Esir düşen Theodorakis bir süre daha sonra özgür bırakıldı. Lakin Yunanistan’ın Naziler tarafınca işgal edilmesiyle bir arada bir daha direnişçilerin saflarına katıldı. yeniden esir düşen Mikis, ağır azaplara maruz kaldı ve akabinde vefat cezasına çarptırıldı. Cezası infaz edilmek üzere kurşuna dizilen Mikis büyük bir tesadüf kararı ölmedi. İkinci Dünya Savaşı’nın sona ermesinden daha sonra başlayan Yunan İç Savaşı boyunca (1946-1952 arası) bir daha birfazlaca sefer mahpusa girip çıktı ve bu devrin sonunda ülkeden sürgün edildi. Paris’e giden Mikis burada burslu olarak müzik eğitimine devam etti.
Theodorakis 1961 yılında Yunanistan’a döndü ve kurduğu Lambrakis Gençlik Örgütü’nün başkanlığına seçildi. Kısa bir süre daha sonra da Pire’den milletvekili seçilerek parlamentoya girdi. 1967 Albaylar darbesinin çabucak sonraki günü Theodorakis’e yönelik önemli bir baskı kampanyası başlatıldı. Albaylar Cuntası 13 nolu ordu kararnamesiyle Mikis Theodorakis’in müziklerinin çalınmasını ve dinlenmesini yasakladı. Yeraltına çekilen Theodorakis, Yurtsever Cephe’yi kurarak cunta rejimine karşı çabasını sürdürdü. Lakin kısa bir süre daha sonra yakalandı. Evvel cezaevine konuldu, akabinde Oropo toplama kampına gdolayıldü. Dünya çapında sürdürülen bir dayanışma kampanyası yardımıyla cezası sürgüne çevrildi ve bu biçimdece 1970 yılında kamptan alınıp sürgüne gönderildi.
Mikis Theodorakis sürgünde de Albaylar Cuntası’na karşı çaba etti; dünya çapında çıktığı turnelerde bin kadar konser vererek ülkesindeki baskı rejimini teşhir etti. Bu konserlerde bilhassa Maria Farantouri üzere yeteneklerle dinleyici önüne çıktı. Ve Albayların iktidardan düşmesinden daha sonra zafer kazanmış olarak bir daha Yunanistan’a döndü. 1974 yılında yeniden milletvekili seçilerek meclise girdi.
Zülfü Livaneli ve öbür dostlarıyla birlikte 1986 yılında Türk-Yunan Dostluk Derneğini kurdu; tıpkı periyotta İstanbul’da verdiği konserler büyük ilgi topladı. 1988 seçimlerinde bir daha milletvekili seçildi. 1990-1992 yılları içinde Konstantin Mitçotakis hükûmetinde iki yıl bakanlık yaptı. ondan sonrasında iki yıllığına Yunan radyo ve televizyon kurumu ERT’nin Senfoni Orkestrası ve Korosu’nun Genel Müzik Yöneticiliği’ne atandı.
Klasik müzik alanında yaptığı başarılı çalışmaların akabinde klâsik ve ulusal çalgılara, ritimlere ve ezgilere yönelen Theodorakis, “Epitafios” Mezartaşı yazıtı beste dizisiyle Yunanistan’da büyük bir kültür ihtilali başlattı. Theodorakis 1000 ötüründa müzik yazdı. Çok sayıda senfoni, bale, opera ve oratoryo besteledi. Biroldukca tragedya ve çağdaş tiyatro oyununun müziğini yazdı. 12 sinema sinemasının müziğini yaptı. Yazdığı sinema müzikleri içinde “Z” sinemasının müziği bilhassa ses getirirken, “Zorba” sineması için bestelediği müzik de Sirtaki dansının dünyaya yayılmasını sağladı. Theodorakis siyasal gayretini ve sanata ait görüşlerini, yazdığı iki kitapta topladı. Altmış yılı aşkın bir vakit dilimine yayılan çalışmalarından ötürü biroldukca ulusal ve milletlerarası ödül aldı.
Sanatsal aktifliklerine daima siyasal gayreti eşlik etti. Bilhassa Albaylar Cuntası’na karşı verdiği çaba onu dünya çapında diktatörlük aykırısı direnişin sembolü hâline getirdi. Ayrıyeten dünya çapında insan hakları ihlallerine karşı verilen uğraşın daima ortasında oldu, çevresel sıkıntılardan tutun da kozmik bir barışa ulaşılmasına dek bir epey alanda çalışmalar yaptı.
İtalya’nın Yunanistan’a savaş açmasıyla bir arada Theodorakis de 17 yaşında direniş hareketine katıldı. Esir düşen Theodorakis bir süre daha sonra özgür bırakıldı. Lakin Yunanistan’ın Naziler tarafınca işgal edilmesiyle bir arada bir daha direnişçilerin saflarına katıldı. yeniden esir düşen Mikis, ağır azaplara maruz kaldı ve akabinde vefat cezasına çarptırıldı. Cezası infaz edilmek üzere kurşuna dizilen Mikis büyük bir tesadüf kararı ölmedi. İkinci Dünya Savaşı’nın sona ermesinden daha sonra başlayan Yunan İç Savaşı boyunca (1946-1952 arası) bir daha birfazlaca sefer mahpusa girip çıktı ve bu devrin sonunda ülkeden sürgün edildi. Paris’e giden Mikis burada burslu olarak müzik eğitimine devam etti.
Theodorakis 1961 yılında Yunanistan’a döndü ve kurduğu Lambrakis Gençlik Örgütü’nün başkanlığına seçildi. Kısa bir süre daha sonra da Pire’den milletvekili seçilerek parlamentoya girdi. 1967 Albaylar darbesinin çabucak sonraki günü Theodorakis’e yönelik önemli bir baskı kampanyası başlatıldı. Albaylar Cuntası 13 nolu ordu kararnamesiyle Mikis Theodorakis’in müziklerinin çalınmasını ve dinlenmesini yasakladı. Yeraltına çekilen Theodorakis, Yurtsever Cephe’yi kurarak cunta rejimine karşı çabasını sürdürdü. Lakin kısa bir süre daha sonra yakalandı. Evvel cezaevine konuldu, akabinde Oropo toplama kampına gdolayıldü. Dünya çapında sürdürülen bir dayanışma kampanyası yardımıyla cezası sürgüne çevrildi ve bu biçimdece 1970 yılında kamptan alınıp sürgüne gönderildi.
Mikis Theodorakis sürgünde de Albaylar Cuntası’na karşı çaba etti; dünya çapında çıktığı turnelerde bin kadar konser vererek ülkesindeki baskı rejimini teşhir etti. Bu konserlerde bilhassa Maria Farantouri üzere yeteneklerle dinleyici önüne çıktı. Ve Albayların iktidardan düşmesinden daha sonra zafer kazanmış olarak bir daha Yunanistan’a döndü. 1974 yılında yeniden milletvekili seçilerek meclise girdi.
Zülfü Livaneli ve öbür dostlarıyla birlikte 1986 yılında Türk-Yunan Dostluk Derneğini kurdu; tıpkı periyotta İstanbul’da verdiği konserler büyük ilgi topladı. 1988 seçimlerinde bir daha milletvekili seçildi. 1990-1992 yılları içinde Konstantin Mitçotakis hükûmetinde iki yıl bakanlık yaptı. ondan sonrasında iki yıllığına Yunan radyo ve televizyon kurumu ERT’nin Senfoni Orkestrası ve Korosu’nun Genel Müzik Yöneticiliği’ne atandı.
Klasik müzik alanında yaptığı başarılı çalışmaların akabinde klâsik ve ulusal çalgılara, ritimlere ve ezgilere yönelen Theodorakis, “Epitafios” Mezartaşı yazıtı beste dizisiyle Yunanistan’da büyük bir kültür ihtilali başlattı. Theodorakis 1000 ötüründa müzik yazdı. Çok sayıda senfoni, bale, opera ve oratoryo besteledi. Biroldukca tragedya ve çağdaş tiyatro oyununun müziğini yazdı. 12 sinema sinemasının müziğini yaptı. Yazdığı sinema müzikleri içinde “Z” sinemasının müziği bilhassa ses getirirken, “Zorba” sineması için bestelediği müzik de Sirtaki dansının dünyaya yayılmasını sağladı. Theodorakis siyasal gayretini ve sanata ait görüşlerini, yazdığı iki kitapta topladı. Altmış yılı aşkın bir vakit dilimine yayılan çalışmalarından ötürü biroldukca ulusal ve milletlerarası ödül aldı.
Sanatsal aktifliklerine daima siyasal gayreti eşlik etti. Bilhassa Albaylar Cuntası’na karşı verdiği çaba onu dünya çapında diktatörlük aykırısı direnişin sembolü hâline getirdi. Ayrıyeten dünya çapında insan hakları ihlallerine karşı verilen uğraşın daima ortasında oldu, çevresel sıkıntılardan tutun da kozmik bir barışa ulaşılmasına dek bir epey alanda çalışmalar yaptı.