Yatılı okulda okuduğu senelerda müzik hocası “Hem sesi hoş tıpkı vakitte zeki” demiştir onun için. Okulda düzenlenen etkinliklerde koroda yer alarak, ‘Ayvası Var Narı Var’ üzere türküler söylemiştir. Geçmiş vakit, gülerek ve yavaşça alaycı anlatıyor yatılı okuldaki müzik eğitimini. “Çünkü bize hiç müzik öğretmediler, yalnızca müzik ezberletip söylettiler” diyor. Temel müzik eğitimini Aram Tigran Kent Konservatuarı’nda almaya başladığını ve Ma Music’te devam ettiğini belirterek.
Kendisiyle ilgili bu ayrıntıları, değişik etkinliklerde söylemiş olduği ‘Fadikê’, ‘Yar Gijlokê’ üzere müziklerden tanıdığımız Meskenin Dulek veriyor. İki yaşındayken babasını kaybetmiş Konutun. Annesi Xerîb (Garip) 6 kızıyla bir başına kalmış. Biroldukça işte çalışarak kızlarına bakmaya çalışmış Xerîb. Ekonomik gücü yetmese de kızlarının okumasını istemiş ve onları yatılı okula vermiş. Konutun, yatılı okul günlerini hiç güzel hatırlamıyor: “Dünyayla ilgimiz kopuktu. Verdikleri eğitimle robot yetiştiriyorlardı. Bu kalıpların dışına çıkmak epey zordu.”
her neyse ki ablaları mezun olunca annesi onu da almış okuldan ve Siverek’te liseye yazdırmış Evîn’i. Annesi Xerîb, bu sırada bir hekimin yanında çalışıyor. Meskenin, “Karı koca doktordular. Benim ikinci anne babam üzereydiler. Çocuklarıyla bir arada büyüdük” diyerek çocukluğunun hoş vakit içinderını hatırlıyor.
“Annem partinin (HDP) ilçe eşbaşkanlığını yaptı” diyen Meskenin, lise senelerında Kürt problemine hassas politik bir çocuk olduğunu da vurgulamış oluyor. 2015’te Bitlis’te üniversite okuduğu sırada Kobanê direnişi, akabinde Sur ve başka vilayetlerde meydana gelen olaylar biroldukça genç üzere onu da okumaktan soğuttu. Okulu bırakıp Siverek’e döndü. bir süre değişik işlerde çalıştı lakin ele avuca sığmaz ruhu, feodal diye nitelendirdiği Siverek’e sığmıyordu.
ARAM TİGRAN KENT KONSERVATUARI
Bu sırada Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Aram Tigran Kent Konservatuarı’ndan hocalar, Siverek’te Evîn’in annesi Xerîb ile tanışıyorlar: “Konservatuar hocaları partide annemle tanışıyorlar. Yetenekli öğrenciler aradıklarını söylüyorlar. Annem de ‘Benim bir kızım var, sesi hoştur. Okulu da bıraktı aslına bakarsan, alın onu gdolayın’ diyor.”
Diyarbakır’a geliyor Konutun, hocalarla görüşüyor, öğrenci olmak için müracaatta bulunuyor. Siverek’e döndükten bir süre daha sonra konservatuardan arıyorlar, başvurun kabul edildi, diye bilgi veriyorlar.
Konservatuarda bir yıl boyunca fazlaca şey öğreniyor Konutun. Müzik teorisiyle birinci burada tanışıyor, yanı sıra enstrüman dersi almaya başlıyor.
Bir yılın sonunda belediyelere kayyım atanıyor. Aram Tigran Kent Konservatuarı’nın içeriği değiştiriliyor. Meskenin, yeni işleyişe karşı olduğu için, birfazlaca arkadaşıyla birlikte konservatuarı terk ediyor. Lakin bu o kadar kolay bir karar olmamıştır olağan olarak. Meskenin, “Biz orada yalnızca müzik dersi almıyorduk, ömrü da keşfediyorduk. Her bahiste konuşabileceğimiz hocalarımız, arkadaşlarımız vardı. Hâlâ konservatuarın önünden geçerken yüreğim sızlıyor” diyor.
ARAM TİGRAN’IN KÜLLERİNDEN DOĞAN MA MUSİC
Konservatuar macerası bitince yeniden Siverek’e dönüyor Konutun. Kürt kültürüne, lisanına ve müziğine emek veren arkadaşlarının bir arayış ortasında olduğundan haberdardır lakin nasıl bir çıkış yapılacağını çabucak hemen kimse bilmiyordur. Darbe teşebbüsü ile ilan edilen olağanüstü Hal, kente bir kabus üzere çökmüştür zira. Biroldukça sivil toplum kurumu kapatılmış, binlerce insan bir anda işsiz kalmış, kültür sanat aktiflikleri sıfıra inmiştir.
bu biçimde bir vakitte, büyük çoğunluğu Aram Tigran Kent Konservatuarı işçisi olan bir küme, Ma Music’i inşa etmek için kolları sıvıyor. Eğitmenler, öğrenciler, öğrenci velileri, iş çevreleri… her insanın ortak maddi manevi emeği ile daha evvel beyaz eşya mağazası olan binayı bir daha dizayn ediyorlar. Konutun, Ma Music’in oluşum sürecini, “Binayı istediğimiz hale getirebilmek için herkes çalıştı. Kimi para verdi, kimi inşaatta çalıştı. birtakım bazı aç kaldık ve ‘bu işi yapamazsınız’ diyenler oldu ancak moralimizi bozmadık Ma Music kuruldu” kelamlarıyla anlatıyor.
MESKENİN MÜZİK EĞİTMENİ OLDU
Ma Music, 3 Mart 2017’de kuruldu. “Ma” Zazacada “anne” demek, Kurmancîde ise “kaldı”, “kalan” manasına geliyor. Metafor olarak bir anne şefkatini ve her şey, herkes gitse de ısrarla ülkülerinin gerisinde duranı temsil ediyor “ma”. Ma Music, asimilasyon siyasetlerine karşı bir direniş mevzisi ve bu tezini 5 yıldır sürdürüyor.
Meskenin, müzik eğitimini burada tamamladı. Eğitmen ve müzisyen olarak çalışmalarını burada sürdürüyor. Ma Music’in kıymetli özelliklerinden biri de budur aslına bakarsanız. Burada eğitimini tamamlayanlar ondan sonrasında gönüllülük temelinde eğitmen olarak kalabiliyorlar. 26 kişilik bir eğitmen grubu var Ma Music’in ve bunlardan 23’ü buradan mezun.
MA MUSİC YA DA BİR MUCİZE
Aslında Ma Music, tahminen dünyada fazlaca az örneği olan bir muvaffakiyete imza attı. “Herkes için müzik, her yerde müzik” ideolojisi ile kurulan Ma Music, epeyce dilliliği, epey kültürlülüğü ötelemeden akademik seviyede anadilde müzik eğitimi veriyor. Çocuklar ve gençler, haftanın 5 günü dünya müzik tarihi, Kürt müziği tarihi, Kürt ve dünya müzik formları, orkestra, repertuar, solfej, enstrüman dersleri alıyorlar. Kolektif bir emekle kuruldu ve bu türlü yoluna devam ediyor.
Ma Music öğrencileri ile kurslara katılanların sayısı şu anda 600 civarında. Buradan yetişenlerin 5 yılda kurduğu orkestraların çalışmaları da ilgiyle takip ediliyor. Ma Müzik Orkestrası’nda Kürtçenin Kurmanci, Sorani, Zazaki, Hawrami, Lori, Kelhori lehçelerindeki klasik ezgileri bir daha aranje ederek dinleyicilere sunuyor. Koma Ma, bayanlardan oluşan Jin Ma, Ma Çocuk Orkestrası… Bütün bunlara, çocuklara anne karnında müzik eğitimi vermeyi hedefleyen Zarok Ma’yı da ekleyince, Ma Music için niye mucize dediğimiz daha düzgün anlaşılır sanıyorum.
Meskenin, “Evet, bu bir mucize gibi” diyor ve ekliyor: “Ma Music kurulduğunda kimi kuşkularımız vardı, sanki öğrenciler gelir mi, diye. Oysaki öğrenciler ve aileleri bu biçimde bir kurumun açılmasını bekliyormuş. Kayıt yapmakla kalmadılar, Ma Music’i kolektif bir güçle inşa ettiler ve bugüne kadar ayakta tuttular. Gayelerimizi büyütmemiz de bu gücün verdiği moralle oldu.”
HAYALLERİN GERÇEKLEŞTİĞİ YER
Meskenin, “Bu mucizevi yerdeki çalışmalarda yer almak olağan olarak beni keyifli ediyor. Burada hem ben hem öğrenciler kendimizi konutumuzda hissediyoruz. Ma Music’in sloganı da bu istikamettedir aslına bakarsan. Hayallerim vardı ve onları burada gerçekleştirdim” diyor.
Konutun, müzik eğitimi almadan evvel, biroldukça sanatkarın yanı sıra Kardeş Türküler ve Mikail Aslan hayranıdır. “Burada hayallerimi gerçekleştirdim” derken, Amida Konserleri sırasında Kardeş Türküler ile birlikte müzik söylemesinden kelam ediyor. Mikail Aslan ile sahneye çıkmasını ise şu biçimde anlatıyor: “Gece aradılar, ‘Yarın Mikail Aslan ile 3 müzik söyleyeceksin’ dediler. Ne yapacağımı şaşırdım sevinçten. Ancak hiç hazırlıklı değildim. Sabah saatlerine kadar 3 şarkıyı çalıştım. Sonraki gün Mikail Aslan’la müzikleri birlikte söylemiş olduk. Çok heyecanlıydım lakin küçük teknik dertler haricinde epeyce hoş bir konser oldu ve benim hayalim gerçekleşti.”
‘FADİKÊ’NİN ÖYKÜSÜ
Konutun, ‘Fadikê’ müziğini Amida Konserleri sırasında okudu ve bunun için çekilen klip bir fazlaca bireye ulaştı. Müziğin kelamları ne anlatıyor bilmeseniz de müzik sıcak ve buruk bir aşkı hissettiriyor.
Konutun, kelamları Zazaca olan ‘Fadikê’ müziğini Rojhilatlı orkestra şefi Ramîn Rebî’î’ye gdolayıyor, “Bunu ben okumak istiyorum” diyerek. Rebî’î şarkıyı seviyor ve bir daha aranje ediyor.
“Bu şarkıyı hayli sevmiştim” diyor Konutun: “Ama kıssası, çocuk yaşta evlilikleri anlattığı için trajiktir. Müziğin farklı yanı ise şu biçimde: Ahmet Sarıgül bu şiiri eşi için yazmış. Evlendiğinde eşinin yaşı hayli küçükmüş, sokakta oyun oynuyormuş. Şiir bunu anlatıyor. çabucak sonrasında Hawar Tornêcengi bu şiiri besteliyor. Bugüne kadar birfazlaca sanatçı okudu bu şarkıyı.”
‘Fadikê’ müziği Evîn’in klipiyle bir arada bir daha yaygınlaştı. Ancak buna sevinse de Konutun, bayanların çocuk yaşta evlendirilmesine yönelik tenkitlerini de lisana getiriyor.
26 ŞUBAT’TA BÜYÜK KONSER
Evîn’le uzunca bir sohbetimiz oldu. Sıra Ma Music’in yakın vakitte yapacağı etkinliklere geldi. Ma Music, korona pandemisi niçiniyle daha evvel düzenlediği ‘Müzik Günleri’ aktifliklerine orta vermişti. Bu yıl Kürt kaval ustası Egîdê Cimo’ya adanan ‘Müzik Günleri’, çocuk öğrencilerin verdiği ve 3 gün süren konserlerle başladı. Konserlerin sonuncusu 26 Şubat’ta Ava Düğün Salonu’nda gerçekleşecek. Ma orkestra ve Dicle Fırat Kültür Merkezi sanatkarlarının birlikte vereceği konserin bilet meblağları, Evîn’in söylemiş olduğine nazaran, uygun olacak. “Öyle 100-200 lira değil, 30 lira olacak. Zira biz para için değil, halkımızla bir ortaya gelmek için konser veriyoruz” diyor Konutun.
Yakın vakitte Ma Music’in bir de albüm çalışması olacak. Birinci müzikler okunmaya başlamış. Konutun de bu albümde iki müzikle yer alacak.
Söyleşi biterken Konutun, “Evîn saatlerce Ma’yı, arkadaşlarını överek anlatmış, diyecekler” diyor gülerek. Hakikaten de kendisinden hayli Ma Music’i, “Babam” dediği Şêrko Kanîwar’ı, koro şefi Ramîn’i ve öbür arkadaşlarını anlattı. Bu tenkitlere yanıtı ise, “Ama ne yapabilirim, ben burada büyüdüm” oluyor.
Kendisiyle ilgili bu ayrıntıları, değişik etkinliklerde söylemiş olduği ‘Fadikê’, ‘Yar Gijlokê’ üzere müziklerden tanıdığımız Meskenin Dulek veriyor. İki yaşındayken babasını kaybetmiş Konutun. Annesi Xerîb (Garip) 6 kızıyla bir başına kalmış. Biroldukça işte çalışarak kızlarına bakmaya çalışmış Xerîb. Ekonomik gücü yetmese de kızlarının okumasını istemiş ve onları yatılı okula vermiş. Konutun, yatılı okul günlerini hiç güzel hatırlamıyor: “Dünyayla ilgimiz kopuktu. Verdikleri eğitimle robot yetiştiriyorlardı. Bu kalıpların dışına çıkmak epey zordu.”
her neyse ki ablaları mezun olunca annesi onu da almış okuldan ve Siverek’te liseye yazdırmış Evîn’i. Annesi Xerîb, bu sırada bir hekimin yanında çalışıyor. Meskenin, “Karı koca doktordular. Benim ikinci anne babam üzereydiler. Çocuklarıyla bir arada büyüdük” diyerek çocukluğunun hoş vakit içinderını hatırlıyor.
“Annem partinin (HDP) ilçe eşbaşkanlığını yaptı” diyen Meskenin, lise senelerında Kürt problemine hassas politik bir çocuk olduğunu da vurgulamış oluyor. 2015’te Bitlis’te üniversite okuduğu sırada Kobanê direnişi, akabinde Sur ve başka vilayetlerde meydana gelen olaylar biroldukça genç üzere onu da okumaktan soğuttu. Okulu bırakıp Siverek’e döndü. bir süre değişik işlerde çalıştı lakin ele avuca sığmaz ruhu, feodal diye nitelendirdiği Siverek’e sığmıyordu.
ARAM TİGRAN KENT KONSERVATUARI
Bu sırada Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Aram Tigran Kent Konservatuarı’ndan hocalar, Siverek’te Evîn’in annesi Xerîb ile tanışıyorlar: “Konservatuar hocaları partide annemle tanışıyorlar. Yetenekli öğrenciler aradıklarını söylüyorlar. Annem de ‘Benim bir kızım var, sesi hoştur. Okulu da bıraktı aslına bakarsan, alın onu gdolayın’ diyor.”
Diyarbakır’a geliyor Konutun, hocalarla görüşüyor, öğrenci olmak için müracaatta bulunuyor. Siverek’e döndükten bir süre daha sonra konservatuardan arıyorlar, başvurun kabul edildi, diye bilgi veriyorlar.
Konservatuarda bir yıl boyunca fazlaca şey öğreniyor Konutun. Müzik teorisiyle birinci burada tanışıyor, yanı sıra enstrüman dersi almaya başlıyor.
Bir yılın sonunda belediyelere kayyım atanıyor. Aram Tigran Kent Konservatuarı’nın içeriği değiştiriliyor. Meskenin, yeni işleyişe karşı olduğu için, birfazlaca arkadaşıyla birlikte konservatuarı terk ediyor. Lakin bu o kadar kolay bir karar olmamıştır olağan olarak. Meskenin, “Biz orada yalnızca müzik dersi almıyorduk, ömrü da keşfediyorduk. Her bahiste konuşabileceğimiz hocalarımız, arkadaşlarımız vardı. Hâlâ konservatuarın önünden geçerken yüreğim sızlıyor” diyor.
ARAM TİGRAN’IN KÜLLERİNDEN DOĞAN MA MUSİC
Konservatuar macerası bitince yeniden Siverek’e dönüyor Konutun. Kürt kültürüne, lisanına ve müziğine emek veren arkadaşlarının bir arayış ortasında olduğundan haberdardır lakin nasıl bir çıkış yapılacağını çabucak hemen kimse bilmiyordur. Darbe teşebbüsü ile ilan edilen olağanüstü Hal, kente bir kabus üzere çökmüştür zira. Biroldukça sivil toplum kurumu kapatılmış, binlerce insan bir anda işsiz kalmış, kültür sanat aktiflikleri sıfıra inmiştir.
bu biçimde bir vakitte, büyük çoğunluğu Aram Tigran Kent Konservatuarı işçisi olan bir küme, Ma Music’i inşa etmek için kolları sıvıyor. Eğitmenler, öğrenciler, öğrenci velileri, iş çevreleri… her insanın ortak maddi manevi emeği ile daha evvel beyaz eşya mağazası olan binayı bir daha dizayn ediyorlar. Konutun, Ma Music’in oluşum sürecini, “Binayı istediğimiz hale getirebilmek için herkes çalıştı. Kimi para verdi, kimi inşaatta çalıştı. birtakım bazı aç kaldık ve ‘bu işi yapamazsınız’ diyenler oldu ancak moralimizi bozmadık Ma Music kuruldu” kelamlarıyla anlatıyor.
MESKENİN MÜZİK EĞİTMENİ OLDU
Ma Music, 3 Mart 2017’de kuruldu. “Ma” Zazacada “anne” demek, Kurmancîde ise “kaldı”, “kalan” manasına geliyor. Metafor olarak bir anne şefkatini ve her şey, herkes gitse de ısrarla ülkülerinin gerisinde duranı temsil ediyor “ma”. Ma Music, asimilasyon siyasetlerine karşı bir direniş mevzisi ve bu tezini 5 yıldır sürdürüyor.
Meskenin, müzik eğitimini burada tamamladı. Eğitmen ve müzisyen olarak çalışmalarını burada sürdürüyor. Ma Music’in kıymetli özelliklerinden biri de budur aslına bakarsanız. Burada eğitimini tamamlayanlar ondan sonrasında gönüllülük temelinde eğitmen olarak kalabiliyorlar. 26 kişilik bir eğitmen grubu var Ma Music’in ve bunlardan 23’ü buradan mezun.
MA MUSİC YA DA BİR MUCİZE
Aslında Ma Music, tahminen dünyada fazlaca az örneği olan bir muvaffakiyete imza attı. “Herkes için müzik, her yerde müzik” ideolojisi ile kurulan Ma Music, epeyce dilliliği, epey kültürlülüğü ötelemeden akademik seviyede anadilde müzik eğitimi veriyor. Çocuklar ve gençler, haftanın 5 günü dünya müzik tarihi, Kürt müziği tarihi, Kürt ve dünya müzik formları, orkestra, repertuar, solfej, enstrüman dersleri alıyorlar. Kolektif bir emekle kuruldu ve bu türlü yoluna devam ediyor.
Ma Music öğrencileri ile kurslara katılanların sayısı şu anda 600 civarında. Buradan yetişenlerin 5 yılda kurduğu orkestraların çalışmaları da ilgiyle takip ediliyor. Ma Müzik Orkestrası’nda Kürtçenin Kurmanci, Sorani, Zazaki, Hawrami, Lori, Kelhori lehçelerindeki klasik ezgileri bir daha aranje ederek dinleyicilere sunuyor. Koma Ma, bayanlardan oluşan Jin Ma, Ma Çocuk Orkestrası… Bütün bunlara, çocuklara anne karnında müzik eğitimi vermeyi hedefleyen Zarok Ma’yı da ekleyince, Ma Music için niye mucize dediğimiz daha düzgün anlaşılır sanıyorum.
Meskenin, “Evet, bu bir mucize gibi” diyor ve ekliyor: “Ma Music kurulduğunda kimi kuşkularımız vardı, sanki öğrenciler gelir mi, diye. Oysaki öğrenciler ve aileleri bu biçimde bir kurumun açılmasını bekliyormuş. Kayıt yapmakla kalmadılar, Ma Music’i kolektif bir güçle inşa ettiler ve bugüne kadar ayakta tuttular. Gayelerimizi büyütmemiz de bu gücün verdiği moralle oldu.”
HAYALLERİN GERÇEKLEŞTİĞİ YER
Meskenin, “Bu mucizevi yerdeki çalışmalarda yer almak olağan olarak beni keyifli ediyor. Burada hem ben hem öğrenciler kendimizi konutumuzda hissediyoruz. Ma Music’in sloganı da bu istikamettedir aslına bakarsan. Hayallerim vardı ve onları burada gerçekleştirdim” diyor.
Konutun, müzik eğitimi almadan evvel, biroldukça sanatkarın yanı sıra Kardeş Türküler ve Mikail Aslan hayranıdır. “Burada hayallerimi gerçekleştirdim” derken, Amida Konserleri sırasında Kardeş Türküler ile birlikte müzik söylemesinden kelam ediyor. Mikail Aslan ile sahneye çıkmasını ise şu biçimde anlatıyor: “Gece aradılar, ‘Yarın Mikail Aslan ile 3 müzik söyleyeceksin’ dediler. Ne yapacağımı şaşırdım sevinçten. Ancak hiç hazırlıklı değildim. Sabah saatlerine kadar 3 şarkıyı çalıştım. Sonraki gün Mikail Aslan’la müzikleri birlikte söylemiş olduk. Çok heyecanlıydım lakin küçük teknik dertler haricinde epeyce hoş bir konser oldu ve benim hayalim gerçekleşti.”
‘FADİKÊ’NİN ÖYKÜSÜ
Konutun, ‘Fadikê’ müziğini Amida Konserleri sırasında okudu ve bunun için çekilen klip bir fazlaca bireye ulaştı. Müziğin kelamları ne anlatıyor bilmeseniz de müzik sıcak ve buruk bir aşkı hissettiriyor.
Konutun, kelamları Zazaca olan ‘Fadikê’ müziğini Rojhilatlı orkestra şefi Ramîn Rebî’î’ye gdolayıyor, “Bunu ben okumak istiyorum” diyerek. Rebî’î şarkıyı seviyor ve bir daha aranje ediyor.
“Bu şarkıyı hayli sevmiştim” diyor Konutun: “Ama kıssası, çocuk yaşta evlilikleri anlattığı için trajiktir. Müziğin farklı yanı ise şu biçimde: Ahmet Sarıgül bu şiiri eşi için yazmış. Evlendiğinde eşinin yaşı hayli küçükmüş, sokakta oyun oynuyormuş. Şiir bunu anlatıyor. çabucak sonrasında Hawar Tornêcengi bu şiiri besteliyor. Bugüne kadar birfazlaca sanatçı okudu bu şarkıyı.”
‘Fadikê’ müziği Evîn’in klipiyle bir arada bir daha yaygınlaştı. Ancak buna sevinse de Konutun, bayanların çocuk yaşta evlendirilmesine yönelik tenkitlerini de lisana getiriyor.
26 ŞUBAT’TA BÜYÜK KONSER
Evîn’le uzunca bir sohbetimiz oldu. Sıra Ma Music’in yakın vakitte yapacağı etkinliklere geldi. Ma Music, korona pandemisi niçiniyle daha evvel düzenlediği ‘Müzik Günleri’ aktifliklerine orta vermişti. Bu yıl Kürt kaval ustası Egîdê Cimo’ya adanan ‘Müzik Günleri’, çocuk öğrencilerin verdiği ve 3 gün süren konserlerle başladı. Konserlerin sonuncusu 26 Şubat’ta Ava Düğün Salonu’nda gerçekleşecek. Ma orkestra ve Dicle Fırat Kültür Merkezi sanatkarlarının birlikte vereceği konserin bilet meblağları, Evîn’in söylemiş olduğine nazaran, uygun olacak. “Öyle 100-200 lira değil, 30 lira olacak. Zira biz para için değil, halkımızla bir ortaya gelmek için konser veriyoruz” diyor Konutun.
Yakın vakitte Ma Music’in bir de albüm çalışması olacak. Birinci müzikler okunmaya başlamış. Konutun de bu albümde iki müzikle yer alacak.
Söyleşi biterken Konutun, “Evîn saatlerce Ma’yı, arkadaşlarını överek anlatmış, diyecekler” diyor gülerek. Hakikaten de kendisinden hayli Ma Music’i, “Babam” dediği Şêrko Kanîwar’ı, koro şefi Ramîn’i ve öbür arkadaşlarını anlattı. Bu tenkitlere yanıtı ise, “Ama ne yapabilirim, ben burada büyüdüm” oluyor.