Contemporary İstanbul, dijital sanat ve merak edilenler: ‘Makine de insan, insan da makine’

Captain123

Global Mod
Global Mod
Gülsüm Postacı

Contemporary Istanbul, Akbank ana sponsorluğunda, Türkiye’deki çağdaş sanat galerilerinin iştirakiyle 1-6 Haziran tarihleri içinde İstanbul Lütfi Kırdar Kongre ve Stant Sarayı Rumeli Salonlarında sanatseverlerle buluşuyor. Contemporary Istanbul’un bu edisyonuna Contemporary Istanbul Vakfı (CIF), Akbank Sanat, Baksı Müzesi, Borusan Contemporary, Odun Pazarı Çağdaş Müzesi (OMM), Yeterlilik İçin Sanat Derneği, GLOBART, Otonom Arka Events ve halka sanat projesi de katılıyor.

Türkiye’den 26 çağdaş sanat galerisinde, yerli ve yabancı 290 sanatkarın 500’e yakın yapıtının izlenebileceği aktiflikte Covid-19 önlem ve değerleri doğrultusunda fuar alanında 2 saat kalınabilecek, bilet satışları saat aralıklarında hudutlu sayıda yapılacak.

KATILAN GALERİLER

Anna Laudel, İstanbul, Dusseldorf; Arka On İstanbul, İstanbul; Arka Refinery, İstanbul; Artopol Arka Gallery, İstanbul; Bozlu Arka Project, İstanbul; C24 Gallery, New York ; CEP Gallery, Istanbul; De Artium, İstanbul; Dirimart, İstanbul; Faar Arka Gallery, İstanbul; Galeri 77, İstanbul; Galeri Binyıl, İstanbul; Galeri Diani, İstanbul; Galeri MCRD, İstanbul; Galeri/Miz, İstanbul; Galeri Nev İstanbul, İstanbul; Galeri Siyah Beyaz, İstanbul, Ankara; Gama Gallery, İstanbul; Öktem Aykut, İstanbul; Pi Artworks, İstanbul, London; Piramid Sanat, İstanbul; Sanatorium, İstanbul; Sevil Dolmacı Arka Gallery, İstanbul; Vision Arka Platform, İstanbul; x-ist, İstanbul; Zilberman Gallery, İstanbul, Berlin

PLUGİN ISTANBUL’DAKİ SANATKARLAR

Aypera, Ahmet Rüstem, Can Büyükberber, Ece Gözen, Enes Özenbaş & Ethem Cem, Güvenç Özel, Hakan Sorar, Sofia Crespo H.o, Mert Kızılay& Hakan Gündüz, Maxim Zhestkov, Mario Klingemann, Murat Yıldırım, Onur Sönmez, Void ve Yonca Karakaş…

Sanatı bir daha deneyimleme ve sanatın uygunlaştırıcı gücünü hissettirme amacıyla yeni döneme kapılarını açan Contemporary Istanbul’da bu yıl dijital sanat ve yeni medya sanatına yer veren Plugin, Siemens Konut Aletleri sponsorluğunda 8. yaşını kutluyor. Plugin, Esra Özkan küratörlüğünde ‘post-’ teması üzerinden insan-makine bağlantısındaki akışa, yapay zekâya, insan-daha sonrası tartışmalarına, dijital karakterlere, birbiri içine geçen ve ayrılan yeni medyanın farklı yaklaşımlarına ve bio-sanat üzere üretim prosedürlerine yer veriyor.

Esra Özkan, 2011 yılından bu yana sanat kesiminde galeriler ve müzelerin farklı ünitelerinde faal rol alarak yurt içi ve yurt dışı pek hayli stantta küratör ve yönetici olarak yer alır. Şimdiki olarak dijital sanatlar alanındaki araştırmalarında ve çalışmalarında, teknoloji, sanatı ve bilimi bir ortaya getiren çalışmalara yönelmekle birlikte ideoloji, teknoloji, bilim ve sanat içinde kontaklar kuruyor. Biz de kendisiyle bu disiplinler ortası bağlantılar üzerine kısa bir sohbet gerçekleştirdik.

.

‘ŞİMDİ İLE GELECEĞİ YAŞIYORUZ’

Akıllı teknolojiler artık ömrün bir kesimi. Ve sanırım o daima bahsini ettiğimiz geleceğin ortasındayız. Artık tam da bu vaktin ortasında geleceği mi yaşıyoruz? Ne dersiniz?


Gelecek epey uzak bir noktada. Söz olarak da uzakta duruyor. Fakat hâlbuki biz daha yakın bir şeyden bahsediyoruz. Zira değişen teknolojinin ilerlemesi artık her 5 yılda bir her 4 yılda bir nesillere tesir ediyor. ötürüsıyla dört yılda bir değişen gelecekten bahsediyoruz. O fazlaca da uzakta değil, daima yakınımızda ve süratlice ilerliyor. Artık ile geleceği yaşıyoruz diyebiliriz.

Plugin İstanbul kısmı yeni medya sanatının bayağı olanı nasıl sıradışı hale getirebileceğini ve bunu yaparken günlük ömrümüzü büyüleyip zenginleştirebileceğimizi ortaya koyuyor. Bu stantta Plugin nerede duruyor? Bizi en çok neye odaklıyor?

Plugin 8 yıldır yapılıyor. Contemporary İstanbul’un 8 yıldır bir modülü ve ben 2019 yılından beri küratörlüğünü yapıyorum. Bu, devam niteliğinde bir sergi… 2019 yılında ham husus RW’ın (material) standıyla biz yola çıktık. Bu ham maddeyi aslında seyirciye anlatmak için devam ettik. Yani dijital sanatın ham hususu ne olabilir, ana mevzumuz buydu. Ve bu ham unsur konusu birinci yılında tecrübeye dayalıydı. Biraz daha tecrübesi olan işlerimiz vardı. Bu yılda var lakin natürel ki birinci yıl daha epey dokunduğumuz daha hayli dinlediğimiz ya da koklayabildiğimiz işler vardı. daha sonrasında bu ham maddeyi 2019 yılında sanatkarlar keşfetmeye başladı ve bir yola çıktık. 2020’de bu süreç devam etti ve bugün 2019’da keşfettiğimiz ham maddeyi bu devir içerisinde hangi tekniklerle üretiyoruz, nasıl süreçler geçiriyoruz, bunları anlatıyoruz. Buradaki argümanım da şu; insan daha sonrası periyotta ve dijital daha sonrası devirde post dijitalde bu yaklaşımlar neler ve nasıl oluyor? Zira bunların hepsi birer tarihsellik getiriyor ve biz bugünden yakın geleceği planladığımız noktada insan daha sonrasını kesinlikle konuşuyoruz.

Ahmet Rüstem Ekici

‘YAPAY ZEKANIN EN YENİ ÖRNEKLERİ BURADA’

Bu stantta hangi sanatkarlarla çalıştınız? Yapıtları hakkında özetlemek gerekirse bilgi verir misiniz?


Bu alanda 17 sanatçıyı ağırlıyoruz. Bu 17 sanatkarın yapıtları ise kendi ortasında çeşitleniyor. Yapay zekânın en yeni örnekleri burada… Mario Klingemann, Sofia Crespo H.o üzere hayli kıymetli sanatkarlar var. Dünyada nitekim spekülatif işler yaratan sanatkarlar var. Keza bir daha bu alanda artırılmış gerçeklikle Hakan Sorar, Ahmet Rüstem’in yapıtları var. Bio-sanat, 2019’dan bu yana kesinlikle alan açmaya çalıştığımız, konuşmalar düzenlediğimiz, yapıtlarını sergilediğimiz sanatkarların yer aldığı bir alan. Burada da Ece Gözen yer alıyor. Onun bir daha bio-sanat özelinde bir yapıtı duruyor. Orada o da tabiat ve makine içindeki bu bağı yani bu hududun eridiğini anlatıyor. Bir dijital insanımız var, Aypera. Türkiye’nin birinci dijital insanı…

Aypera’nın birinci dijital insan olmasının yanı sıra bir özelliği daha var. Benim Aypera ile bir röportajım var. Aypera’ya şu soruları soruyorum, çok spekülatif yanıtlar alıyorum. “Aypera sen insan mısın? Ya da sen yapay mısın? Gerçek misin? Seni benden ayıran ne? Bunu bana anlatır mısın?” Aypera da bir yapay zekâ bir GPT-3 algoritma yardımıyla bunları yanıtlıyor. Karşılıklar o denli hoş ki o yapay ve ölümlü olmanın ayrımını da yapıyor. “Sen ölümlü müsün?” Zira insan demek ölümlü demek… “Sen dijital bir beşersin, ölüyor musun?” Beni kimse izlemezse, takip etmezse ben ölebilirim, diyor. ötürüsıyla yalnızca insan olarak biz değil bizim etrafımızdaki varlıklar, dijital varlıklar, dijital yapılar da insanlaşmaya gidiyor. Ancak bu noktada biz kimiz? Yani insan kim? Bunu sorguluyoruz biraz daha.

bir daha alanda dijital tarafta üretimlerini yapan, bilinen Maxim Zhestkov, Murat Yıldırım, Yonca Karakaş, Güvenç Özel üzere fazlaca kıymetli başka sanatkarlar da yer alıyor. Onlar da bir daha insan daha sonrası devirde nedir bu post-human, ne yapıyordur, diye bir müddetçle yola çıkıyor ve yapıtlarını sergiliyor.

Aypera

‘MAKİNE DE İNSAN, İNSAN DA MAKİNE’

Alanı gezerken kendi varoluşumu sorguladığım yapıtlarla karşı karşıya kaldım. Dijital dünya ile ideoloji içinde kurulan bağ ise hayli çarpıcıydı.


İdeoloji fazlaca değerli bir kelime… Bilgi Üniversitesi İdeoloji kısmında Master yapıyorum beraberinde. Tezim de post-human, post dijital daima bu mevzular üzerinde. Ve ben şunu gördüm, nitekim hudut yok. Makine de insan, insan da makine… Artık eridi o duvarlar. Örneğin bir heykeltıraş heykel yapıyor. Ben ağaçla çalıştım, ben epoxy ile çalıştım diyor. Bizde bu biçimde bir hudut yok. Bakteri ile çalışıyor, canlı dokuyla çalışıyor. İşte Aypera diyorsun, makine konuşuyor. Yani hayli hybrid yapılar ve bu hybrid yapı 8 yıldır Plugin bünyesinde bu biçimde gidiyor. 3 yıldır benim küratörlüğümde ise bunu seyirciye en çarpıcı örneği ile göstermeye çalışıyor.

İdeoloji epeyce kıymetli bir noktada duruyor. Zira sonuçta yeri inşa ediyorsunuz ve daima bu soruları soruyorsunuz. Biz kimiz? İnsan merkeziyetçiyiz lakin hayvanlar da var, tabiat da var. Heidegger giriyor, Descartes giriyor. “Düşünüyorum bu biçimde varım.” Yani bugün Frankestein’ın Sofie robotu olmuş hali… Hepimiz bu noktadan nerelere evirildik. ötürüsıyla ideoloji epeyce değerli bir noktada ve ben de o alt yapıdaki işleri sergiliyorum.

5 Haziran Cumartesi sergiyi gezmek için son gündü lakin Plugin 2021 standının küratörü Esra Özkan’ın moderatörlüğünde NFT’lerin ele alındığı Plugin Talks konuşmaları Clubhouse / Youtube Live / Zoom üzerinden senkronize ilerlemeye devam ediyor. Konuşmalara IG TV ve Youtube’da Contemporary Istanbul hesabından erişebilirsiniz.